สารสกัดกัญชาฟูลสเป็กทรัม เป็นสารสกัดกัญชาเข้มข้นประเภทหนึ่งที่คงไว้ซึ่งสารคานนาบินอยด์และเทอร์พีนส์ของตัวกัญชาสด จุดประสงค์หลักของกัญชาสกัดประเภทนี้คือคงไว้ซึ่งสารประกอบพึงประสงค์ที่อยู่ในดอกกัญชาโดยป้องกันการเปลี่ยนแปลงที่อาจเกิดขึ้นระหว่างกระบวนการกำจัดคาร์บอนไดออกไซด์หรือการผสมรวมกับออกซิเจน น้ำมันกัญชาแบบธรรมชาติและน้ำมันกัญชาแบบฟูลสเป็กทรัมเป็นสารประเภทเดียวกับสารสกัดกัญชาฟูลสเป็กทรัม สารสกัดที่เป็นที่นิยมและอาจเรียกได้ว่าเป็นสารสกัดธรรมชาติได้แก่ ซอส (Sauce) ไลฟ์ เรซิน (Live Resin) สารสกัดธรรมชาติแบบมีเทอร์พีนสูงและสารสกัดธรรมชาติแบบมีคานนาบินอยด์สูง
“คุณรู้ไหมว่าซอสอันนี้มันฟูลสเป็กทรัมหรือเปล่า”
“ถ้าคุณอยากได้รสชาติกัญชาที่ดีกว่า ลองสารสกัดฟูลสเป็กทรัมเทอร์พีนสูงอันนี้ดูสิ”
ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับสารสกัดฟูลสเป็กทรัม
“ฟูลสเป็กทรัม” แปลว่าอะไร
ในกัญชาแต่ละสายพันธุ์ต่างก็มีสารคานนาบินอยด์และเทอร์พีนซึ่งส่งผลให้แต่ละพันธุ์มีประสิทธิภาพทางยาที่แตกต่างกันออกไป สารประกอบเหล่านี้ต่างก็ถูกสร้างขึ้นในเซลล์ไขมันและไทรโคมของพืช สารสกัดฟูลสเป็กทรัมเป็นกัญชาเข้มข้นที่ต้องการจะเก็บเกี่ยวเอาสารประกอบของกัญชาสดเหล่านี้ในขั้นตอนการผลิต โดยการแยกเอาไขมันที่จับสารประกอบเหล่านี้ไว้ด้วยกันแต่ไม่ได้มีประโยชน์ทางยาออก สำหรับกัญชาคำว่าสเป็กทรัมใช้เพื่ออธิบายสารประกอบทั้งหลายที่ผลิตโดยต่อมไทรโคมของพืช สารเหล่านี้อาจสามารถมีสรรพคุณทางยาได้ กล่าวคือฟูลสเป็กทรัมแปลว่าประกอบไปด้วยสารประกอบทั้งหมดที่ถูกผลิตขึ้นโดยต่อมไทรโคม เป้าหมายของสารสกัดฟูลสเป็กทรัมคือสกัดเอาสารประกอบจากไทรโคมโดยไม่ให้มีการเปลี่ยนแปลง แยกออกจากไขมัน แว็กซ์ และไขมันประกอบที่ห่อหุ้มสารประกอบเหล่านั้นอยู่
ต้นกัญชานั้นสามารถผลิตสารประกอบได้มากกว่า ๔๐๐ ชนิด นอกเหนือไปจากคานนาบินอยด์ที่เรารู้จักกันดี (เช่น THC CBD THCA) ต้นกัญชาสามารถผลิดสารประกอบจำนวนมากที่อาจจะมีผลประโยช์ทางการแพทย์ สารประกอบเหล่านี้ได้แก่ เทอร์พีนกลิ่นหอม ฟลาโวนอยส์ โปรตีน ฟีนอลส์ และ เอสเตอส์ สารสกัดฟูลสเป็กทรัมคือความพยายามที่จะกักเก็บสารประกอบเหล่านี้เพื่อให้มนุษย์บริโภค ยกตัวอย่างเช่น สารสกัด CBD แบบฟูลสเป็กทรัมจะทำทุกอย่างเพื่อรักษาสารประกอบชนิดอื่นจากต้นกัญชาเอาไว้ รวมไปถึงสาร THC จำนวนเล็กน้อยด้วย ในกรณีนี้ผลประโยชน์ของการใช้น้ำมันคานนาบิโดลแบบฟูลสเป็กทรัม (CBD) ที่มีมากกว่าการใช้แบบ บรอดสเป็กทรัมหรือแบบ CBD ล้วน (ทั้งคู่สกัดเอา THC ออกทั้งหมดในกระบวนการผลิต) ก็คือปรากฎการณ์ที่รู้จักกันในชื่ออ็องทูราจเอฟเฟค (Entourage effect) หรือปรากฎการณ์ที่สารประกอบในกัญชาทั้งคานนาบินอยด์ เทอร์พีนส์และอื่น ๆ ทำงานร่วมกันเพื่อผลประโยชน์ทางยาที่สูงที่สุด แต่ละสายพันธุ์ของกัญชานั้นผลิตสารเคมีที่มีลักษณะเฉพาะตัว ซึ่งสิ่งแวดล้อมมีผลต่อการผลิตสารเคมีเหล่านี้เป็นอย่างมาก ปริมาณเทอร์พีน เป็นต้น
ปริมาณของเทอร์พีนต่อน้ำหนักของเนื้อเยื่อพืชนั้นขึ้นอยู่กับปัจจัยธรรมชาติ โดยชุดของสารเคมีแต่ละแบบก็สร้างสเป็กทรัมเฉพาะตัวตามแต่สายพันธุ์ของพืช นั่นเป็นเหตุผลว่าทำไมพืชสองต้นที่มีสายพันธุ์เดียวกันกลับมีสารเคมีเฉพาะที่ไม่เหมือนกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่ออยู่ในสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกันในเวลาเก็บเกี่ยว คุณสมบัติสำคัญของกัญชาสกัดแบบฟูลสเป็กทรัมก็คือการคงไว้ซึ่งประสิทธิภาพของสารประกอบที่สกัดออกมา คานนาบินอยด์ที่เป็นกรดที่พบในพืช (THCA, CBDA, และ CBGA) ไม่สูญสลายไปกับกระบวนการกำจัดคาร์บอนไดออกไซด์ (decarboxylation) ระหว่างกระบวนการผลิต กระบวนการกำจักคาร์บอนไดออกไซด์คือเมื่อสารประกอบสูญเสียอะตอมคาร์บอนและปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ออกมา ไม่ว่าจะจากการโดนความร้อนหรือการเจอกับสภาพแวดล้อมโดยตรงเป็นเวลานาน ตัวอย่างเช่น THCA ไม่มีผลทำให้มึนเมาจนกระทั่งมันผ่านกระบวนการปล่อคาร์บอนไดออกไซด์และเปลี่ยนกลายเป็นสารประกอบ THC อย่างไรก็ดีสารประกอบคานนาบินอยด์ที่เป็นกรดเหล่านี้อาจผ่านกระบวนการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์และกลายสภาพเป็นกลางได้ด้วยตัวเอง ขึ้นอยู่กับกระบวนการทำแห้งและการจัดเก็บ สารคานนาบินอยด์ที่เป็นกรดอาจมีสรรพคุณทางยาที่แตกต่างจากสารประเภทเดียวกันที่เป็นกลาง เพราะฉะนั้นผู้ใช้ควรหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่ผ่านกระบวนการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์แล้ว สารสกัดแบบฟูลสเป็กทรัมนั้นรักษาคานนาบินอยด์ในสภาพที่เป็นกรดเอาไว้
สเป็กทรัมเปลี่ยนแปลงอย่างไรในระหว่างและหลังการเก็บเกี่ยว
ตันกัญชาจะผลิตสารประกอบจำนวนหนึ่งที่เปลี่ยนแปลงอยู่เสมอเมื่อต้นกำลังเติบโต คานนาบินอยด์และเทอร์พีนส์ถูกผลิตที่บริเวณไทรโคมจากกระบวนการชีวสังเคราะห์ ที่ประกอบด้วยเอนไซม์เร่งปฏิกริยาทางเคมีจำนวนมากเพื่อผลิตโมเลกุลโครงสร้างซับซ้อนขึ้นจากโมเลกุลโครงสร้างเดี่ยว (ที่มีขนาดเล็กกว่า) ให้คุณมองว่าเอนไซม์เป็นเครื่องจักรทางชีววิทยาที่ใช้พลังงานเคมีแทนพลังงานเครื่องกลเพื่อสร้างสารต่าง ๆ เช่นเทอร์พีนและคานนาบินอยด์ที่เป็นกรด สารประกอบเหล่านั้นเปลี่ยนแปลงเมื่อพืชถูกเก็บเกี่ยว ทำให้ชนิดของสารประกอบที่มีอยู่นั้นเปลี่ยนแปลงไปด้วย ยกตัวอย่างเช่น เทอร์พีนส์อาจจะถูกออกซิเจนทำให้เปลี่ยนกลายเป็นเทอร์พีนอยด์สหรือแม้กระทั่งสูญสลายไปเลยเมื่อเข้าผ่านกระบวนการทำแห้ง เมื่อกัญชาถูกนำมาทำแห้งหรือตากแดด อะตอมของเทอร์พีนส์จะผ่านกระบวนการออกซิไดซ์ส่งผลให้เทอร์พีนส์เปลี่ยนเป็นเทอพีนอยด์ส
จากการศึกษาพบว่า โมโนเทอร์พีนส์ (เทอร์พีนส์ที่มีหน่วยไอโซพรีนสองหน่วย แทนที่จะมีสามหน่วยเหมือนเซสคีเทอร์พีนส์ หรือสี่เหมือนไดเทอพีนส์) กว่า 30% ที่ถูกผลิตขึ้นในช่วงออกดอกจะสูญสลายไปพร้อมกับกระบวนการทำแห้ง การสูญสลายนี้เปลี่ยนแปลงสเป็กทรัมของสารประกอบในกัญชาแห้ง สิ่งนี้สอนให้เรารู้ว่าการจะคงจำนวนสารประกอบไว้ได้ขึ้นอยู่กับจังหวะของการสกัดเอาสารประกอบนั้นออกมา เช่น หากคุณเก็บเกี่ยวต้นกัญชาพันธุ์ซาวดีเซลและแบ่งครึ่ง ครึ่งแรกคุณใช้การแช่แข็งอย่างเฉียบพลันเพื่อเก็บสารประกอบทั้งหมดที่มีอยู่ในตอนเก็บเกี่ยว วิธีการนี้จะช่วยรักษาเทอร์พีนส์ที่อ่อนไหวต่ออุณหภูมิ อีกครึ่งหนึ่งคุณนำไปทำแห้งและตากแดดตามวิธีปกติ ณ จุดนี้ ทั้งสองครึ่งมีปริมาณของสารประกอบที่แตกต่างกันและพร้อมที่จะถูกสกัด หากผู้สกัดสามารถที่จะนำเอาสารประกอบทั้งหมดออกมาได้ ทั้งคู่อาจถูกเรียกได้ว่าเป็นฟูลสเป็กทรัม เพียงแต่อาจจะมีจำนวนการประกอบที่ไม่เท่ากัน
ผลิตภัณฑ์ตัวแรกอาจถูกจัดเป็นสารสกัดฟูลสเป็กทรัมประเภทไลฟ์ เรซิน ในขณะที่ตัวหลังอาจเป็น Cured Nug หรือ Whole Plant ปริมาณสารประกอบแตกต่างกันอย่างมากตามแต่สายพันธุ์
องค์ประกอบทางเคมีที่มีอยู่ก็ขึ้นอยู่ช่วงระยะเวลาที่ถูกสกัดออกมาจากตัวพืช ปัจจัยของพันธุกรรมและสภาพแวดล้อมมีผลอย่างยิ่งในปริมาณของสารประกอบที่มีอยู่ในสายพันธุ์ต่างๆ
พืชวัตถุดิบและผลที่มีต่อสารประกอบ
สารสกัดใดบ้างที่จัดว่าเป็นฟูลสเป็กทรัม
คำว่าสารสกัดฟูลสเป็กทรัมนั้นใช้เพื่อสื่อถึงสารสกัดที่เป็นที่นิยมหลายตัว คุณอาจเคยได้ยิน เช่นน้ำมันกัญชาฟูลสเป็กทรัม หรือ น้ำมันกัญชาฟูลเอ็กซ์แทร็ค คุณอาจจะเคยสงสัยว่าทั้งสองแบบต่างกันอย่างไร ในความเป็นจริง ทั้งสองคำหมายถึงสิ่งเดียวกันคือพูดถึงสารสกัดแบบฟูลสเป็กทรัม น้ำมันทั้งสองแบบนั้นเป็นเพียงคำที่ใช้เรียกสารสกัดที่สามารถคงเอาไว้ซึ่งสารประกอบทั้งหมดของพืช เราจะมาทำความรู้จักกัญชาเข้มข้นแบบอื่น ๆ ที่ถูกเรียกว่าสารสกัดฟูลสเป็กทรัมและดูว่ามันมีคุณสมบัติตรงตามนั้นหรือไม่
ซอส : เป็นสารสกัดไม่คงที่ รูปลักษณ์เหนียวและเป็นของเหลว เป็นสารสกัดที่กำจัดเอาไขมันส่วนนอกของพืชออกไปได้หมดและคงไว้ซึ่งสารประกอบส่วนมากที่มีในพืช สารสกัดประเภทซอสนี้มีเทอร์พีนส์สูง ซึ่งส่งผลให้มันเปี่ยมไปด้วยรสชาติ ซอสเป็นผลิตภัณฑ์ที่อาจจะมีฟูลสเป็กทรัมได้ แต่ก็ไม่แน่เสมอไป ในขณะที่ไขมันและแว็กซ์ถูกขจัดออกหมดกระบวนการกำจัดสารละลายอาจะทำให้สารประกอบที่มีอยู่แปรรูปไป การที่สารประกอบเปลี่ยนรูปหรือหายไประหว่างกระบวนการนั้นทำให้ผลิตภัณฑ์สูญเสียความเป็นฟูลสเป็กทรัม แต่แม้จะเป็นซอสที่ไม่ใช่ฟูลสเป็กทรัมก็อาจพูดได้ว่าเป็นผลิตภัณฑ์ที่สามารถเก็บเกี่ยวสารประกอบส่วนใหญ่ที่มีในพืชเอาไว้ได้
ไลฟ์ เรซิน : สารสกัดที่ทำจากพืชที่ถูกแช่แข็งทันทีหลังการเก็บเกี่ยวรู้จักกันในชื่อ ไลฟ์ เรซิน วัตถุประสงค์ของผลิตภัณฑ์คือการคงไว้ซึ่งสถานะฟูลสเป็กทรัมเหมือนกับตอนเก็บเกี่ยวและเพื่อกลิ่นที่รุนแรงเทียมเท่ากลิ่นของกัญชาสด ฉลากที่เขียนว่า ไลฟ์ เรซิน สารสกัดฟูลสเป็กทรัมบอกกับผู้บริโภคว่าสารสกัดนี้มีสารประกอบทุกอย่างที่พืชมีเมื่อตอนเก็บเกี่ยว สารสกัดเหล่านี้เป็นสารที่รสชาติและกลิ่นเข้มข้นที่สุดในท้องตลาด ไลฟ์ เรซินอาจจะไม่ใช่ฟูลสเป็กทรัมเสมอไป แต่เพราะว่ามันมีโมโนเทอร์พีนส์ที่โดยมากแล้วจะจางหายไปจากกระบวนการทำแห้ง ไลฟ์ เรซินจึงเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีโมโนเทอร์พีนส์สูงที่สุด
สารสกัดฟูลสเป็กทรัมเทอร์พีนสูงและสารสกัดฟูลสเป็กทรัมคานนาบินอยด์สูงคืออะไร
สารสกัดฟูลสเป็กทรัมเทอร์พีนสูงและสารสกัดฟูลสเป็กทรัมคานนาบินอยด์สูงเป็นสองผลิตภัณฑ์ที่เราได้รับเมื่อทำสารสกัดฟูลสเป็กทรัมจากดอกไม้แห้ง แบบแรกมี THCA 50 % และเทอร์พีนส์ตั้งแต่ 13-40 % ในขณะที่แบบหลังมี THCA 90 % ในขณะที่สเป็กทรัมในผลิตภัณฑ์ทั้งสองไม่เหมือนกับในต้นสด ยังถือว่าทั้งสองเป็นฟูลสเป็กทรัม เพราะว่ามันได้รักษาสารประกอบทั้งหมดที่มีอยู่เมื่อดำเนินกระบวนการสกัด
น้ำมันริก ซิมป์สัน
น้ำมันริก ซิมป์สันเป็นน้ำมันกัญชาที่แรงและไม่บริสุทธิ์ที่สกัดโดยใช้เอธานอลหรือน้ำมันเชื้อเพลิงแนฟทา ได้รับชื่อมาจากวิศวกรชาวแคนาดาที่คิดค้นมันขึ้นมา
น้ำมันกัญชาฟูลเอ็กแทร็คและน้ำมันริก ซิมป์สัน – เราถือว่าน้ำมันริก ซิมป์สันเป็นฟูลสเป็กทรัมหรือไม่
มันไม่ใช่สารสกัดฟูลสเป็กทรัม แม้ว่าคนทั่วไปจะเข้าใจไปเช่นนั้น สารสกัดนี้มีสารประกอบเกือบทั้งหมดที่ไทรโคมมี ในกระบวนการสกัดแบบใช้ความร้อนเพื่อนำเอาสารระลายออกนั้น ทำให้คานนาบินอยด์ตัวหลักเกิดกระบวนการคายคาร์บอนไดออกไซด์ ทำให้สารประกอบที่เป็นกรดกลายเป็น
กลางและอาจมีผลกระทบต่อเทอร์พีนส์ กระบวนการสกัดน้ำมันริก ซิมป์สันทำโดยใช้สารละลายที่อุณหภูมิห้อง ซึ่งสกัดเอาน้ำมันและแว็กซ์ของพืชมาด้วย เป็นสาเหตุหลักที่น้ำมันนี้ไม่ถือเป็นสารสกัดฟูลสเป็กทรัมตามความหมาย อย่างไรก็ดี มันยังเป็นสารสกัดที่มีประโยชน์มากและยังสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในทางการแพทย์ให้กับผู้ป่วยที่ใช้กัญชารักษาได้